Onder welke hoek moet mijn licht bundelen?

Lichtbundel (bundelhoek)

De lichtbundel geeft aan hoe breed of smal het licht uit de spot valt. Dat maakt een groot verschil in de sfeer en functie van de verlichting.

Waarom is dit belangrijk?
De juiste bundelhoek voorkomt dat je te veel óf juist te weinig licht op één plek krijgt. Daarmee bepaal je of een ruimte gezellig, functioneel of juist sfeervol wordt verlicht.

Welke lichtbundel heb jij nodig?

• Smalle bundel (15°–30°): Gericht licht voor accenten – bijvoorbeeld op een schilderij, plant of nisje.
• Middel bundel (36°–60°): De meest gekozen hoek. Perfect voor algemene verlichting in woonkamers, keukens of gangen.
• Brede bundel (meer dan 60°): Verspreidt het licht over een groot oppervlak. Ideaal voor lage plafonds of open ruimtes waar je geen felle lichtvlekken wilt.

Twijfel je?
Kies dan voor een middel bundel tussen de 36° en 60°. Die werkt in bijna elke ruimte goed.

Hoeveel licht heb ik nodig?

Lichtopbrengst (lumen)

Hoeveel licht heb je eigenlijk nodig in een ruimte? Dat hangt af van de functie van de ruimte en hoeveel verlichting je gebruikt. Belangrijk hierbij is het aantal lumen – dat geeft aan hoeveel licht een lamp geeft.

Lumen = de hoeveelheid licht

Hoe hoger het aantal lumen, hoe meer licht de lamp geeft. Dat is dus veel belangrijker dan alleen het aantal watt (zoals bij gloeilampen vroeger).

Lux = licht per m²

Lux is hoeveel licht er daadwerkelijk op een oppervlak valt. 1 lux = 1 lumen per vierkante meter. Zo weet je wat je nodig hebt per ruimte.

Hoeveel lux heb je nodig?

Lux betekent hoeveel licht er op een oppervlak valt. De advieswaarden hieronder zijn per m². Dus bij 200 lux in een woonkamer van 20 m² heb je in totaal 4.000 lumen nodig (20 × 200).

Hoe bereken je hoeveel spots je nodig hebt?

Stel: je woonkamer is 20 m² en je wil daar 200 lux.
Dan heb je nodig: 20 × 200 = 4.000 lumen totaal

Gebruik je spots van 500 lumen per stuk?
Dan heb je 8 spots nodig (4.000 ÷ 500).

👉 Lees hier ons uitgebreide artikel over lichtopbrengst per ruimte

Hoe efficiënt is de ledverlichting?

Powerfactor

De powerfactor geeft aan hoe efficiënt een lamp met energie omgaat. Het lijkt een technisch detail, maar kan belangrijk zijn – vooral als je meerdere lampen gebruikt.

Wat betekent het concreet?

Een powerfactor (PF) loopt van 0 tot 1. Hoe hoger, hoe efficiënter de stroom wordt gebruikt.

• PF < 0,5: Minder efficiënt – er gaat relatief veel energie verloren
• PF ≥ 0,5: Prima voor thuisgebruik (en de meeste LED-lampen)
• PF ≥ 0,9: Zeer efficiënt – vaak gebruikt in kantoren en bedrijven

Wat merk je daar als consument van?

• Bij één lamp merk je amper verschil
• Bij veel lampen (10+) of in bedrijfspanden kan een lage powerfactor leiden tot onnodig energieverlies en onnodige stroomkosten

Is het belangrijk voor mij?

Voor thuisgebruik is een powerfactor vanaf 0,5 meestal voldoende. Wil je energiezuinigheid tot in de puntjes regelen of gebruik je tientallen spots tegelijk? Kijk dan naar lampen met een powerfactor van minimaal 0,9.

Tip: In onze specificaties geven we de powerfactor altijd aan, zodat je bewust kunt kiezen.

Welke waterdichte verlichting heb ik nodig?

De IP-waarde van een lamp laat zien hoe goed de lamp beschermd is tegen stof en water.
Dat is extra belangrijk in de badkamer of buiten, want elektriciteit en vocht gaan niet goed samen.

Wat betekenen de cijfers?

De IP-waarde bestaat uit twee cijfers:

• Eerste cijfer = bescherming tegen stof (bijvoorbeeld stof of zand)
• Tweede cijfer = bescherming tegen water (zoals vocht of regen)

Welke IP-waarde heb je nodig?

Dat hangt af van waar je de lamp plaatst.
Bekijk hieronder welke IP-waarde past bij elke zone in de badkamer of buiten.

Badkamer en buitenzones

Zone 0 – IP68 (donkerblauw)

• In water, bijvoorbeeld in een douchebak of bad
• IP68 nodig (volledig waterdicht)

Zone 1 – IP65 (blauw)

• Vlak boven of naast water, zoals boven een douche
• IP65 nodig (beschermd tegen waterstralen)

Zone 2 – IP44 (lichtblauw)

• Spatwater, zoals naast de wasbak of onder een afdak
• IP44 nodig (beschermd tegen spatwater)

Zone 3 – IP21 (binnen) / IP23 (buiten) (wit)

• Bijna droge plekken, zoals onder een overkapping of de rest van de badkamer
• Binnen: IP21 is voldoende
• Buiten: IP23 is voldoende

💡 Tip:
Kijk altijd goed naar waar de lamp komt. Hoe natter de plek, hoe hoger de IP-waarde moet zijn.

Lumen of wattage?

Wattage

Veel mensen letten bij een lamp op het wattage. Logisch, want het geeft vaak een idee van hoe fel een lamp is. Toch is dat tegenwoordig niet meer de beste manier om lichtsterkte te bepalen.

Wat is wattage?

Het wattage (W) geeft aan hoeveel energie een lamp verbruikt. Vroeger betekende een hoger wattage automatisch meer licht. Maar bij LED is dat anders: LED-lampen gebruiken veel minder watt, maar geven juist méér licht.

Lumen zegt meer dan watt

Wil je weten hoeveel licht een lamp echt geeft? Kijk dan naar het aantal lumen (lm). Dat geeft de werkelijke lichtopbrengst aan.

➤ Watt = verbruik
➤ Lumen = hoeveelheid licht

Besparen met lager wattage

LED-verlichting gebruikt gemiddeld 80–90% minder energie dan oude gloeilampen. Een LED-spot van 5 watt kan evenveel licht geven als een gloeilamp van 50 watt. Dat scheelt flink op je energierekening.

Richt je dus niet op het wattage om te bepalen hoe fel een lamp is – kijk naar de lumen. Maar het wattage helpt wél om te zien hoeveel stroom je bespaart.

Welke lichtkleur past het beste?

Lichtkleur

De juiste lichtkleur maakt echt het verschil. Het bepaalt of een ruimte warm en gezellig aanvoelt, of juist fris en helder. Je kunt kiezen uit twee soorten licht: wit licht op basis van kleurtemperatuur (Kelvin), of kleurlichtsystemen zoals RGB en Dual-white. We leggen het hieronder voor je uit.

Kleurtemperatuur (Kelvin)

Kelvin (K) geeft aan hoe warm of koel het licht is. Hoe lager het getal, hoe warmer het licht. Hoger? Dan krijg je juist helderder of zelfs blauwachtig licht. Je kiest dus eenvoudig de sfeer die past bij wat jij nodig hebt.

• 1800K-2200K (Flame-wit): Zeer warm licht, vergelijkbaar met kaarslicht. Perfect voor ontspanning.
• 2700K (Extra warm-wit): Licht zoals je van een gloeilamp gewend bent. Gezellig voor woonruimtes.
• 3000K (Warm-wit): Iets helderder, maar nog steeds warm. Ideaal voor keuken of badkamer.
• 4000K (Neutraal-wit): Natuurlijk licht, prettig om bij te werken of lezen.
• 6500K (Koud-wit / daglicht): Krachtig en helder. Voor als je goed zicht nodig hebt, bijvoorbeeld in de garage of werkplaats.

RGB(W)(W) systemen

Met RGB(W) kies je zelf de sfeer. Van kleurrijk tot warm of juist koel wit. Ideaal als je net wat meer controle wil over hoe je ruimte eruitziet en aanvoelt.

• Warm-wit: Voor een gezellige sfeer. Denk aan woonkamer, horeca of slaapkamer.
• Neutraal-wit: Natuurlijk licht dat prettig is voor je ogen. Veel gebruikt in badkamers en kantoren.
• Koud-wit: Helder en functioneel. Fijn voor garages, werkplekken of buiten.
• RGB: Rood, groen, blauw – mix je eigen kleuren. Voor sfeer, accenten of een feestje.
• RGBW: Kleuren én helder wit licht in één. Voor als je sfeer en praktisch licht wil combineren.
• RGBWW: Net als RGBW, maar dan met warm-wit. Geeft extra sfeeropties in één armatuur.
• Dual-white: Schakel makkelijk tussen warm en koud wit. Handig als je het licht per moment wilt aanpassen.

Je bedient deze verlichting vaak met een afstandsbediening, via een app of zelfs spraakgestuurd. Zo heb je altijd het juiste licht bij de hand – letterlijk.

Wat is inbouwdiepte?

De inbouwdiepte geeft aan hoeveel ruimte je boven het plafond nodig hebt. Dat helpt je bij de aankoop van de juiste inbouwspot.

Hoe bereken je de inbouwdiepte?

Je kijkt hierbij naar twee dingen:

• De hoogte van de spot min de dikte van het plafond
• De hoogte van de driver. Deze komt namelijk op het plafond te liggen

De inbouwdiepte is de hoogste van deze twee. Zo weet je zeker dat zowel de spot als de driver goed passen boven het plafond.

Waar moet je verder op letten?

• Extra ruimte boven de spot
  Laat wat extra ruimte vrij boven de spot. Dat helpt bij de koeling zodat de spot langer meegaat én zodat de driver goed kan draaien in het gat.

Heel weinig ruimte?

Kies dan voor de Vivaro met interne driver. Dan hoef je geen driver los te verwerken, dus je hebt minder ruimte nodig.

Hoe groot moet het gat zijn?

Zaagmaat

De zaagmaat is de diameter van het gat dat je in het plafond boort om een inbouwspot te plaatsen. Dit is dus niet de buitenmaat van de lamp zelf, maar puur de maat van het boorgat.

Waarom is dit belangrijk?

Een te klein gat? Dan past de spot niet. Een te groot gat? Dan zit de spot los of zie je kieren. De juiste zaagmaat zorgt dus voor een nette afwerking én dat de spot stevig blijft zitten.

Hoe weet ik welke maat ik nodig heb?

Bij elk product geven we de benodigde zaagmaat aan. Bijvoorbeeld:

• Zaagmaat: 75 mm
• Advies boorgat: 75–82 mm (bijvoorbeeld bij de Vivaro-serie)

Veelgestelde vragen

• Is de zaagmaat hetzelfde als de buitenmaat van de spot?
  Nee. De buitenmaat is meestal groter en dekt het gat netjes af.
• Wat als ik al een gat heb?
  Meet het gat op. Zit je tussen twee maten in? Kies dan een spot met wat speling in het bereik, bijvoorbeeld 75–82 mm.
• Kan ik beter iets te klein of iets te groot boren?
  Iets te klein is beter – je kunt het gat altijd nog iets ruimer maken. Te groot is lastiger te herstellen.

Tip: Gebruik een gatenzaag voor een strak en rond boorgat.

Welke diameter heb ik nodig?

Diameter

De diameter geeft de buitenmaat van de spot aan, dus hoe groot de spot aan de buitenkant is. Het is niet de zaagmaat (het gat dat je in het plafond maakt).

Waarom is dit belangrijk? Zo weet je of de spot mooi past en niet te groot of te klein is voor jouw ruimte.

Praktische voorbeelden

De diameter van een spot geeft aan hoe groot de buitenkant is. We hebben ze voor je ingedeeld in handige groepen zodat je makkelijk een beeld krijgt van de maat:

Kleine diameter (tot 40 mm)

Deze spots zijn klein en subtiel, perfect voor sfeerverlichting, accentverlichting of kleine ruimtes zoals kastjes en nissen.

• 6,2 mm – denk aan een klein LED-spotsje dat nauwelijks opvalt.
• 15 mm – vergelijkbaar met een munt van 1 euro.
• 33 mm – iets groter, ideaal voor kleine hoekjes of als accentlicht.
• 40 mm – vergelijkbaar met de diameter van een tennisbal.

Middelgrote diameter (41 mm tot 100 mm)

Dit zijn de meest gebruikte maten voor standaard inbouwspots in woonkamers, keukens en badkamers.

• 50 mm – iets groter dan een tennisbal.
• 75 mm – vergelijkbaar met een sinaasappel.
• 90 mm – ongeveer zo groot als een drinkglas aan de onderkant.
• 100 mm – een maat die veel wordt gebruikt voor algemene verlichting.

Grote diameter (101 mm tot 200 mm)

Grotere spots geven meer licht en zijn geschikt voor grotere ruimtes of plekken waar je veel licht nodig hebt.

• 125 mm – zo groot als een frisdrankblikje.
• 150 mm – vergelijkbaar met een kleine taartvorm.
• 180 mm – zo groot als een frisdrankflesje onderkant.
• 200 mm – ideaal voor ruimten waar je echt extra licht wil.

Extra grote diameter (200 mm en groter)

Dit zijn opvallende spots, vaak gebruikt in grote ruimtes, winkels of als design-elementen.

• 255 mm – zo groot als een grote schaal.
• 300 mm – vergelijkbaar met een grote pan.
• 340 mm – bijna zo groot als een pizza.
• 1320 mm – dit is een extreem grote diameter, vaak voor speciale toepassingen.

Tip: Kies je spot altijd passend bij de ruimte en het effect dat je wilt bereiken. Kleine spots voor sfeerverlichting, grotere voor praktische verlichting.